Bezpośrednia odpowiedzialność inwestora względem podwykonawcy
W dniu 21 marca 2019 roku Sąd Najwyższy wydał ciekawe orzeczenie dotyczące bezpośredniej odpowiedzialność inwestora robót budowlanych względem podwykonawcy (sygn. akt II CSK 61/18). W orzeczeniu tym SN rozważał przesłanki odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy w sytuacji, w której podwykonawca dostarczył na plac budowy materiały budowlane w celu ich wbudowania, do którego to wbudowania jednak nie doszło. SN uznał, że w takiej sytuacji takiemu podwykonawcy nie jest należna ochrona z art. 647¹ § 5 k.c.
W uzasadnieniu wyroku SN wyjaśnił: „W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało już wyjaśnione, że wynikająca z art. 647¹ § 5 k.c. solidarna odpowiedzialność inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy występuje tylko wtedy, gdy rezultat świadczenia podwykonawcy stał się składnikiem obiektu stanowiącego przedmiot świadczenia wykonawcy w ramach łączącej go z inwestorem umowy o roboty budowlane. Ponieważ wielu podwykonawców świadczy swoje usługi na podstawie umów o dzieło, a nie umów o roboty budowlane, to przyjmuje się, że również i tacy podwykonawcy zasługują na ochronę wynikającą z tego przepisu. Jeśli więc rezultat świadczenia podwykonawcy wchodzi w skład obiektu będącego przedmiotem świadczenia wykonawcy, to uzasadnia to istnienie obowiązku inwestora w postaci dokonania zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy, połączonego węzłem solidarności z obowiązkiem wykonawcy zapłaty wynagrodzenia także i temu podwykonawcy. Ważne jest to, aby roboty wykonane przez podwykonawcę stanowiły realizację części obiektu stanowiącego przedmiot świadczenia wykonawcy w ramach umowy o roboty budowlane łączącej go z inwestorem. Nie są natomiast umowami o podwykonawstwo w powyższym rozumieniu, umowy zawierane przez wykonawcę z dostawcą maszyn i urządzeń potrzebnych do wykonania robót budowlanych, jak też umowy zawierane przez wykonawcę z dostawcą materiałów budowlanych (…)”.
Sąd Najwyższy uznał zatem, iż „podwykonawca” dostarczający materiały budowlane, nawet jeśli miały one być pierwotnie wbudowane i wykorzystane, stanowi raczej dostawcę tych materiałów niż podwykonawcę w rozumieniu przepisów o robotach budowlanych. Jest to bardzo ciekawe rozstrzygnięcie, które może istotnie wpłynąć na działalność podwykonawców – w naszej ocenie może ono mieć istotne znaczenie praktyczne.
